Vücut Kitle İndeksi
Hesaplama
Vücut kitle indeksi
Dünya Sağlık Örgütü tarafından
obezitenin sınıflandırılması için kullanılan
bir hesaplama yöntemidir.
VKİ ya da BKİ olarak kısaltılabilir.
Vücut kitle indeksi, boya göre kişinin hangi kilo aralığı sınıflandırması içerisinde yer aldığının belirlenmesinde kullanılır.
Bu sınıflandırmalar zayıf, normal ve kilolu olmak üzere 3’e ayrılır.
Vücut kitle indeksi hesaplamasının asıl amacı, kişinin normal grupta olup olmadığını tespit etmektir.
Bu hesaplama kişinin sağlığını kontrol etmesi, kiloya bağlı hastalıklara karşı önlemini alması için oldukça önemlidir.
Vücut Kitle Endeksi
Bu değere göre kişinin zayıf mı, normal ağırlıkta mı ya da kilolumu olduğu belirlenir.
Çıkan aralığa göre kişi belirli sağlık önlemleri alarak sağlığını iyileştirebilir ve ileride yaşanabilecek birçok sağlık problemine karşı önlem alabilir.
Aynı zamanda bu hesaplama, kişinin beslenme yetersizliğine maruz kalıp kalmadığını ya da duygusal yeme gibi psikolojik problemlere sahip olup olmadığını gösteren önemli bir değerdir.
Vücut kitle indeksi kişinin 18.5-24.9 değer aralığında olmalıdır. Bu değer aralığı normal kilo aralığı olarak adlandırılır. Bu değer aralığından düşük değere sahip kişiler zayıf kilolu, fazla olanlar ise fazla kilolu olarak değerlendirilir.
Vücut kitle indeksi değeri vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünerek hesaplanır. Hesaplama yapılırken ağırlık kilogram olarak boy ise metre cinsinden alınmalıdır.
Vücut kitle indeksi= Vücut ağırlığı (kg) / Boy uzunluğu (m) * Boy uzunluğu(m)
Vücut kitle indeksi zayıf, normal ve kilolu olmak üzere 3 ana sınıfa ayrılmaktadır. Vücut kitle indeks değeri 18.4 ve 18.4’den küçük çıkması kişinin zayıf kilo aralığında olduğunu gösterir. Vücut kitle indeksinin 18.5-24.9 aralığında olması kişinin normal kilo aralığında ve 25 ve 25’den büyük olması kişinin kilolu kilo aralığında olduğunun gösterir.
Vücut kitle indeksi sınıflandırmasında yer alan 3 ana başlık kendi içerisinde de gruplara ayrılmaktadır. Zayıf kilolu, aşırı zayıf, çok zayıf, orta zayıf olarak 3’e, normal kilolu, kabul edilebilir kilo, normal olmak üzere 2’ye, kilolu, fazla kilolu, 1. derece obez, 2. derece obez, 3. derece obez yani morbid obez olarak 4’e ayrılır.
Yaşa göre vücut kitle indeksi sınırlandırılması kişinin sağlığı için en ideal değerini bulmaya yardımcı olur. Yaş gruplarına göre bu değer değişir. Her yaş grubunun değer aralığı birbirinden farklı olduğu gibi ideal vücut kitle indeksi değeri de birbirinden farklıdır. Yaş grubu büyüdükçe ideal vücut kitle indeksi de büyür. 19-24 yaş aralığının ideal vücut kitle indeks değeri 21’ken 55-64 yaş aralığının ideal vücut kitle indeks değeri 25’dir.
Vücut kitle indeksi değeri 18.4 ve bu değerden daha küçük ise kişi zayıf yani diğer bir adıyla malnitrüsyon grubunda yer alır. Kişilerin bu vücut kitle indeksi değerine sahip olmasında kişilerin yenilen yemeğin geri çıkarılması, iştahsızlık, sindirimde problem, kilo alma korkusu gibi birçok fiziksel ve psikolojik nedenler yer almaktadır.
Bu nedenlerden dolayı kişi vücuduna ihtiyacı olan besin maddelerini ve enerjiyi alamaz sonucunda da zayıflık durumu ortaya çıkar. Zayıflık yani malnütriyon kişinin kaslarında azalma, organ protein miktarında azalma, immun yanıt sisteminde bozulma, hücre yenilenmesi ve yara iyileşmesinde gecikme ve bozulma, organ fonksiyonlarında bozulma ve doku kayıpları görülebilir.
Ayrıca malnütrisyon enfeksiyona açık olma, ödem, bağırsak mukozasında körelme ya da kayıp, akciğer fonksiyonlarında bozulma, büyüme ve gelişme geriliği, halsizlik, kansızlığa neden olabilir.
Vücut kitle indeksinin 25 ve 25’den büyük değere sahip olması obezite olarak adlandırılır. Obez birey vücuduna ihtiyacı olandan fazla besin miktarı ve enerji alır. Alınan enerji harcanan enerjiden fazla olduğunda açıkta kalan kaloriler vücutta yağ olarak birikir. Obezitenin en çok görülen sebepleri arasında yanlış ve aşırı beslenme, yetersiz aktivite, aç olmadığı halde yeme, öğün düzensizliği, duygusal açlık gibi faktörler yer almaktadır.
Obezite insülin direnci, karaciğer yağlanması, diyabet, hipertansiyon, kalp damar rahatsızlıkları, felç, kas iskelet hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığın başlıca sebepleri arasındadır. Ayrıca obez bireylerde normal kilo aralığında olan bireylere göre asosyallik, düşük benlik değeri, depresyon ve kaygı bozuklukları daha fazla görülmektedir.
Beden kitle indeksi body mass index kelimesinden gelmektedir ve kişinin boyunun kilosuna göre ideal kilo aralığında olup olmadığını ve yaşa göre hangi değere sahip olması gerektiğini göstermektedir. Bu değer kilonun kilogram cinsinden, boyun karesine metre cinsinde bölünmesi ile elde edilir. Her yaş aralığı için ideal beden kitle indeksi değişmektedir ve kişinin sağlık durumu değerlendirmesinde önemli bir yere sahiptir.
